Duurzaamheid in de genen

Tegenwoordig maken ontzettend veel mensen werk van duurzaamheid. Omdat ze klimaatverandering willen stoppen, grondstoffen willen sparen, hun footprint willen verkleinen…nu en vooral ook voor later. Zowel particulieren als bedrijven. Duurzaam doen levert bovendien vaak financieel voordeel op. Denk aan de lagere energierekening bij de keuze om spaarzaam met groene energie om te gaan. Of wat te denken van de toename aan milieuvriendelijke investeringsregelingen zoals MIA en Vamil waardoor ondernemers maar liefst 75% van hun investeringskosten kunnen afschrijven. Genoeg reden dus om echt werk te maken van duurzaamheid. Soms is er echter geen reden voor nodig. Zit duurzaam doen gewoon in je DNA. Zoals bij Henny van Benthem, Directeur bij Sustainable Constructions. Terwijl hij aan het roer staat van een mediabedrijf, begeeft hij zich steeds meer op het terrein van duurzame bouwmaterialen en ontpopt zich geleidelijk tot een erkend bouwer van bijzondere woningen. Zonder dat er ook maar een paal in de grond wordt geslagen, verrijzen zijn sustainable constructions door het hele land. Wat maakt deze woningen zo bijzonder? En wat heeft Henny van Benthem ertoe bewogen de overstap te maken naar de circulaire bouwwereld?

Allereerst, wie is Henny van Benthem?

Ik ben van oorsprong personeelsfunctionaris. Het gemis aan horizontale overlegstructuren en een transparante bedrijfscultuur maakte dat ik besloot Pedagogiek te gaan studeren. Ik wilde graag leren hoe ik effectief veranderingen kon begeleiden. De praktijk wees echter uit dat het door willen voeren van veranderingen bij organisaties niet zo eenvoudig was. Ik besloot daarom voor mezelf te beginnen en amper twee jaar later mocht ik als voorzitter van de Franchiseraad VNU de belangen van 240 franchisenemers vertegenwoordigen. Een ontmoeting met Diederik Samson van GreenPeace leidde vervolgens tot de ontwikkeling van een bezorgsysteem om brievenbusvervuiling tegen te gaan. Toen is het bedrijf Mailland ontstaan met 85 depothouders in het land. Een tweede kanaal naast de PTT. Enige tijd later ben ik een reclamebureau en drukkerij gestart met mijn twee zonen. En nu houd ik mij bezig met circulair bouwen.

Wat maakte dat u zich als directeur van een mediabedrijf ineens bezig ging houden met het ontwikkelen van duurzame bouwmaterialen?

Een verrassende vraag van een klant uit München bewoog mij in die richting. Zo vroeg hij of ik misschien een oplossing wist voor het breukvrij transporteren van wijnflessen. Ik heb toen een box van EPP (een restproduct van aardolie) ontwikkeld die ruimte biedt aan zes wijnflessen. Bij de aanblik van een per ongeluk gekantelde box is het idee ontstaan om de box in te gaan zetten als voordelig opbouwelement voor wijnrekken. Mijn interesse voor duurzame bouwmaterialen was gewekt.

Hoe ontstond de behoefte om daadwerkelijk ook woningen te willen bouwen?

Ik zag op tv schokkende beelden van een aardbeving in Haïti en ging nadenken over veiliger bouwmateriaal. Materiaal dat prima gebruikt zou kunnen worden voor het bouwen van huizen zonder dat het bij een aardbeving mensenlevens zou kosten. Het leidde in 2015 tot de ontwikkeling van het Biobased Building Block.

Was de bouwwereld een sector waarin u zich meteen thuis voelde? En waar uw duurzaamheidsgedachte direct goed ontvangen werd?

Ik was natuurlijk een vreemde eend in de bijt. Echter, met ons Sustainable Building System hebben we de markt laten zien dat het woningtekort ook op een snelle en duurzame manier kan worden opgelost. Circulair bouwen is pure noodzaak willen we in de toekomst nog mensen kunnen blijven huisvesten op een leefbare aarde.

Wat is er zo bijzonder aan de sustainable constructions die u bouwt?

Allereerst de materialen. De Biobased Building Blocks bestaan uit maïs, suikerriet en cassave. Deze planten worden geperst, waarbij het sap (ook wel enzym genoemd) dat vrijkomt wordt vermengd met CO2. Zo ontstaan bolletjes die in vochtige toestand in een mal geperst worden. Het product is milieuvriendelijk en recyclebaar, maar bovenal gemaakt van afval. Het lichte gewicht van de blokken zorgt voor minimale druk op de fundering. Dat betekent dat we niet de grond in hoeven. Er kan worden volstaan met grondverbetering of schroefpalen. Op de schroefpalen worden zwaardere balken aangebracht van gerecycled kunststof. De samenstelling is duurzaam geoptimaliseerd door toevoeging van plastic afval en 40% textiel dat niet verbrand kan worden. Dit laatste geeft de balken nóg meer stevigheid. Over alle materialen is nagedacht. Of het nu gaat om de vloerconstructie, de kozijnen of het dak, voorwaarde is dat de footprint minimaal is. Dit komt ook tot uiting in het Madaster rapport waar we op basis van de gebruikte materialen een circulariteitsscore van bijna 80% hebben weten te behalen. Daar komt bij dat de bouwmethode zo eenvoudig is dat het werk niet door dure vakmensen gedaan hoeft te worden. Allerhande mensen kunnen met de blokken en de verdere montage van de woning overweg. Bij de huidige krapte op de arbeidsmarkt biedt dit perspectief. Tot slot gaat de bouw zo vlot dat een compacte woning in slechts vijf dagen tijd gerealiseerd kan worden.

Waar kunnen we de duurzame woningen bekijken?

Er lopen momenteel een aantal projecten die het mogelijk maken om onze woningen op korte termijn op diverse plaatsen in Nederland te bezichtigen waaronder Zeeland en Nijmegen. Daarnaast zijn wij erg trots dat Sustainable Constructions mee mag denken en werken aan ‘De Houten Stad’ in Amsterdam Noord. Een initiatief dat zich inzet voor een duurzame oplossing tegen het woningtekort. Je kunt onze woningen echter ook tegenkomen binnen het onderwijs. Met een rondreizend Circulair Klaslokaal bezoeken we dertien scholen. Leerlingen kunnen in een cluster van zes weken dan heel praktijkgericht kennismaken met circulair bouwen en duurzaamheid. Ze worden begeleid bij de bouw van de woning en pakken deze na afloop vervolgens zelf weer in.

Wat is nodig willen we de circulaire bouweconomie in Nederland echt versnellen?

Het is ontzettend belangrijk om ideeën te clusteren, zoals nu gebeurt bij de Houten Stad en ook bij onze partner Madaster. Iets meer uit de box denken kan tot mooie dingen leiden. Wat te denken bijvoorbeeld van het kopen of huren van akkerbouwgrond voor tijdelijke bouw? Of verplaatsbare woningen die middels een kostenbijdrage weiland in natuur veranderen? Met een beetje creativiteit, lef en doorzettingsvermogen kunnen we met z’n allen mooie projecten ontwikkelen die uitkomst bieden voor de uitdagingen waar we nu voor staan.