THE CORE-BUSINESS

Benieuwd naar de trends en ontwikkelingen in de internationale vastgoedsector? Of naar de wensen van kantoorgebruikers? Grote kans dat internationale vastgoedadviseur CBRE er al een analyse op los heeft gelaten en er een rapport over heeft gepubliceerd. Kennis over de markt is tenslotte key om alle investeerders, financiers en eindgebruikers oplossingen aan te kunnen reiken voor hun vastgoed en huisvesting. In hoeverre speelt circulariteit een rol in deze vastgoedoplossingen? Tijd voor een serieus gesprek met Tim Habraken, Associate Director Sustainability bij CBRE Nederland.

Tim Habraken werkt samen met zijn team binnen CBRE Nederland aan het verduurzamen van vastgoed van hun klanten. Dat kan variëren van onderzoek naar energiebesparende maatregelen tot certificering van gebouwen met WELL (een certificeringsnorm gericht op de gezondheid en het welzijn van medewerkers). Daarnaast houdt Tim Habraken zich graag bezig met de interne verduurzaming bij CBRE Nederland.

Het is Tim als ware duurzaamheidsfanaat natuurlijk niet ontgaan dat Nederland Circulair moet zijn in 2050. Gaan we dat redden? Tim Habraken antwoordt: “We zullen wel moeten. Het is niet zozeer een keuze. Essentiële vraag is: Vinden we het als particulier, bedrijf en overheid belangrijk genoeg? We zijn het er over het algemeen wel over eens dat een heleboel dingen niet goed gaan met betrekking tot onze lineaire economie en praten er ook veel over, maar niemand lijkt echt te weten wat een 100% circulaire economie betekent.” Dat klinkt niet heel hoopvol voor de toekomst. Toch ziet Tim het niet zo somber in. “Toen ik zo’n vijftien jaar geleden zei dat ik geïnteresseerd was in duurzaamheid werd ik soms aangekeken of ik een hippie was die zich alleen maar vastketende aan bomen. Dat is inmiddels wel anders. Zelfs de meest conservatieve beleggers zijn nu met het thema bezig. Ik verwacht de komende jaren een enorme versnelling in de transitie naar een circulaire economie. Nu is het vooral nog pionieren en zoeken naar hoe we het met zijn allen gaan doen.”

Bevindt CBRE zich momenteel ook nog in de onderzoeksfase waar het de transformatie van lineaire naar circulaire businessmodellen betreft? Tim Habraken: “Circulariteit speelt bij CBRE al langer een rol in onze projecten en processen, maar kreeg misschien niet altijd de gewenste aandacht. Behalve dat het besef er nu meer is om hier actief mee aan de slag te gaan, dwingt ook de markt ons om dit agendapunt niet uit het oog te verliezen.” Het behoeft weinig uitleg dat regelgeving hier ook een belangrijke rol in speelt. Dat is ook goed merkbaar volgens Tim Habraken. Aan zowel de beleggers- als de gebruikerskant. Tim legt uit: “Door veranderingen in de regelgeving, zoals bijvoorbeeld de verplichting om energielabel C te hebben voor kantoren, moeten alle bedrijven hier actief mee aan de slag, niet alleen de duurzame koplopers. Dat is ook belangrijk voor de beleggers want zij willen op hun beurt niet investeren in projecten die niet voldoen aan de regelgeving. Deze periode biedt veel mooie kansen voor circulaire business modellen en regelgeving kan de versnellende factor zijn.”

Met het nieuwe hoofdkantoor, The CORE, wil CBRE Nederland een voorbeeld zijn voor huisvesting van de toekomst. Een kantoor dat CBRE’s ambities verbeeldt op het gebied van samenwerking, technologie, gezondheid en duurzaamheid. CBRE koos voor een oude autogarage in het Schinkelgebied in Amsterdam. Iets heel anders dan zo’n glimmend strak kantoor op de Zuidas. Tim Habraken legt uit: “We wilden meer dan alleen een nieuw kantoor. Met The CORE willen we vooral graag laten zien wat allemaal mogelijk is bij het geven van een tweede leven aan een oud gebouw, en daar open en eerlijk over zijn. Het is niet allemaal perfect, maar door samen te experimenteren komen we ongetwijfeld tot mooie oplossingen voor de toekomst.”

De voormalige autogarage ondergaat momenteel een grondige verbouwing om in het voorjaar van 2019 als Smart Building in gebruik genomen te worden. Medewerkers kunnen daar kiezen voor een werkplek die past bij hun specifieke taken en behoeften van die dag, terwijl ze omringd worden door precies de juiste groene planten, en waar gebouwfuncties kunnen worden afgestemd op de voorkeuren van de gebruikers. En mocht het over tien jaar toch weer helemaal anders moeten, eindigt bijna niets in The CORE op de afvalberg. Veel spullen kunnen namelijk linea recta terug naar de producent om opnieuw te worden weggezet in de markt. Of materialen worden aangeboden op een grondstoffen marktplaats. Door het Madaster materialenpaspoort is tenslotte exact inzichtelijk welke materialen en producten in huis zijn.

Toch laat het Madaster materialenpaspoort zich naar de beleggers niet eenvoudig vertalen naar een sterke business case volgens Tim: “De tijdshorizonten lopen niet gelijk. De gemiddelde horizon voor een belegger is vijf jaar. Terwijl bij veel projecten op het gebied van circulariteit, zoals ook het materialenpaspoort, het juist veel interessanter is om te kijken naar de langere termijn. Een periode van tien of misschien wel vijfentwintig jaar.” Wat heeft CBRE Nederland er dan toch toe bewogen The CORE te registreren in Madaster en een partnerschap met Madaster aan te gaan? Tim Habraken antwoordt: “Vergeet niet dat de vastgoedmarkt ook te maken heeft met investeringen van pensioenfondsen. Zij kijken wel degelijk naar de lange termijn en zijn erg geïnteresseerd in duurzame ontwikkelingen waaronder het materialenpaspoort, omdat ze hiermee hun risico op langere termijn kunnen minimaliseren. Door de samenwerking met Madaster en met de verbouwing van The CORE willen we de markt laten zien dat duurzaam, circulair en verantwoord (ver)bouwen juist heel goed mogelijk is.”