Voorbereiding op verandering
Madaster nam, samen met andere vooraanstaande experts, het voortouw door een position paper in te dienen. Duik in onze inzichten en die van de mededeelnemers – absoluut de moeite waard. Kamerleden benutten deze actuele informatie om ons, de experts, scherp te ondervragen en om de regering kritisch te controleren en uit te dagen. Ontdek hoe onze bijdragen leiden tot een geïnformeerde en dynamische discussie.
De overheid aan zet
Wat waren nu de highlights? Nederland is klaar om de sprong naar circulair bouwen te maken. Vastgoedeigenaren, producenten, adviseurs, architecten en ontwikkelaars zijn het unaniem eens: de toekomst is circulair, en de tijd om te handelen is nu.
De roep om actie klinkt luid en duidelijk: het is tijd voor de overheid om deze cruciale overgang naar circulair bouwen niet alleen te bevestigen, maar ook te stimuleren en omarmen. Dit vraagt om een radicale herziening van het inkoopbeleid, een transformatie van wet- en regelgeving die circulair bouwen stimuleert, en een sterke nadruk op hergebruik en efficiënt gebruik van grondstoffen en energie.
Concrete acties en financiële impact – De noodzaak tot sturing
De commissieleden waren vooraf goed gebriefd door TNO en de hoogleraren Tom Coenen en Hans Wamelink. Zij hadden een helder beeld van wat circulair bouwen inhoudt. De vragen gingen dan ook vooral over waarom circulair bouwen nog niet gemeengoed is, wat moet gebeuren om het echt van de grond te krijgen, en natuurlijk ook wat de financiële lasten dan wel voordelen zijn.
Sprekers illustreerden krachtige voorbeelden van de financiële impact van circulair bouwen. Zo gaven betonproducenten als BTE en Bosch Beton aan dat schaalgrootte nodig is om kosten substantieel te laten dalen. Arend van de Beek van Lagemaat bevestigde dit belang van opschaling met zijn prachtige case waarin hij ontwikkelaar is geworden met materialen die vrijkomen vanuit de “oogst” van bestaande gebouwen. En Onno Dwars van Ballast Nedam maakte duidelijk dat een duidelijke koers en visie zeker leidt tot financiële voordelen. Hij maakte de vergelijking met energiezuinig bouwen: door samenwerking tussen overheid, financiers en bouwers zijn energieneutrale woningen inmiddels zelfs goedkoper dan woningen met traditionele verwarming en energievoorziening. Het kan dus wel!
Overigens maakten echt alle experts onomwonden duidelijk dat de beprijzing van CO2 de kern vormt van sturing op hergebruik. Waarom betalen we honderden miljoenen om CO2 af te vangen en ondergronds op te slaan? Terwijl hergebruik in de bouw een enorme hoeveelheid CO2-uitstoot bespaart en bouwmaterialen (zoals hennep, vlas en hout) een fantastische CO2-opslag verzorgen.
Het belang van digitalisering
Digitalisering stond centraal als een ander belangrijk thema. Madaster, het platform in Europa voor de registratie van materialen en producten binnen de bouwsector, profiteert uiteraard van verdere digitalisering. Echter, de essentie ligt in het feit dat digitalisering onmisbaar is en daadwerkelijk waarde toevoegt aan de hele sector.
Want inmiddels gebruikt de vastgoed- en infrasector volop data en technologie. Van computergestuurd ontwerpen tot het digitaal aanvragen van vergunningen en kwaliteitscertificaten zoals BREEAM, Cradle to Cradle en DGNB. Circulair bouwen gaat over gebruik en hergebruik van fysieke spullen. En digitalisering is daarbij een must. Om impact te meten en te rapporteren bij ontwerp, bouw en beheer, maar ook om hergebruik van producten mogelijk te maken als ze vrijkomen bij onderhoud, renovatie of herontwikkeling.
Denk aan de informatie die nodig is om een tweedehandsauto te verkopen, zonder onderhoudsboekje, foto’s, keuringsrapporten en digitale kilometerstand is die niets waard en neemt de dealer ‘m zeker niet terug. Dat is met producten in de bouw precies hetzelfde, dus eis dat wat wordt gebouwd en gerenoveerd digitaal wordt geregistreerd en bewaard voor toekomstig gebruik en hergebruik.
Instrumenten voor milieuprestatie
Ook het meetinstrumentarium van de overheid, zoals de Milieu Prestatie Gebouwen, werd door de experts uitgebreid toegelicht. Dit instrument beoordeelt elk gebouw met een MPG-score, wat een waardevolle maatstaf is. Madaster speelt ook een cruciale rol als officieel instrument om de MPG te berekenen. Maar we moeten niet voorbijgaan aan de impact van bijvoorbeeld hergebruik(potentie), losmaakbaarheid en materiaalgebonden CO2. Deze “ontwikkeling” zie je ook terug in het publieke debat over bijvoorbeeld hout versus staal of de MPG-score gebouwen met alleen maar nieuwe producten versus gebouwen die zijn gemaakt met alleen maar hergebruikte producten. Het werk van DGBC met de Quick Carbon Indicator of Cirkelstad met Het Nieuwe Normaal zijn perfecte voorbeelden van een sector gedragen gewenste transitie.
De toekomst van circulair bouwen
De ronde tafelsessie onthulde de realiteit: Nederland staat aan de vooravond van een circulaire bouwrevolutie, klaar om onze positie als leider te behouden en versterken. Ons land blinkt uit in innovatie en creativiteit, en dat wekt wereldwijde bewondering. Dit is de reden dat de circulaire initiatieven van Nederland internationaal worden erkend, en waarom Madaster de potentie heeft om niet alleen in Europa maar ook daarbuiten te groeien. Experts erkennen de economische voordelen van circulair bouwen, een sector vol potentieel, zowel nu als in de toekomst. Deze markt staat klaar om te groeien, vooral als de overheid de ruimte biedt voor deze ontwikkeling.
Hoe zetten we de volgende stap?
Zet als overheid in op een toekomstgerichte strategie die hergebruik en efficiënt gebruik van energie en materialen centraal stelt, en verweef dit door alle beleidsterreinen, van onderzoek en subsidies tot aanbestedingen en regelgeving. Omarm de invloed van financiële prikkels door actief CO2-beprijzing te introduceren. Vergroot de impact door naadloos aan te sluiten bij de digitale transformatie in ontwerp, bouw en beheer, en maak digitale registratie van materialen en producten verplicht. Door synchroon te lopen met internationale (en Europese) trends, positioneren we ons niet alleen aan de voorhoede van circulair bouwen, maar dragen we ook bij aan het wereldwijde succes van de circulaire economie. Laten we samen de toekomst vormgeven – een toekomst waarin duurzaamheid de norm is!
Board Member Madaster